|
|
Там, дзе няма сцяжын-дарог,
Ляжыць вiльготны мяккi мох.
Там — сосны мачтамi ўвысь,
Спадар-мядзведзь, ахоўнiк-рысь.
Там — птушак зранку адгалоссе,
Як быццам зноў чакаюць восень.
Дзе спяць у гушчары туманы
I з поля цягне льном духмяным.
Там — людзі кажуць:“Налiбокi
Хаваюць смутак у аблокi.”
Там — дождж грыбны ў кроны б’ецца,
Раўчук павольнай песняй л’ецца.
Там — за дубы заходзiць сонца,
А месячык стаiць у старонцы.
Дзе цiшыня, як зоркi блiзка
Жыве ў дупле з сям’ею Рыська.
Сяргей Брандт, 09.08.2013
Частка шостая. Вадзянік
Вадзянік у славянскай міфалогіі — дух вады, гаспадар вадаёмаў. Боства, якое з непрыяззю адносіцца да чалавека. Паводле павер’яў, тапельцы робяцца слугамі вадзяніка. Упадабанае месца гаспадара вадаёмаў — рачны вір. Найдужэйшымі лічыліся вадзянікі крыніц, бо ў адпаведнасці з традыцыйнымі вераваннямі, крыніцы з’явіліся ў выніку ўдару маланкі бога Перуна.
Вадзянік клапоціцца пра жыхароў рэк і азёр, пасвіць статкі рыб на дне вадаёма. Любімая рыба вадзяніка — сом. Яна якраз і дастаўляе вадзяніку тапельцаў. Вадзянік кіруе ўсімі жыхарамі вадаёмаў: русалкамі, вадзяніцамі і г.д. Часам ён плавае на чурбане і на карчы каля млыноў. Гэта голы стары, ўвесь у ціне, падобны звычаямі сваімі на лесуна, але ён не аброс поўсцю, не назойлівы, нярэдка нават з ім лаецца. Ён нырае і можа жыць у вадзе на працягу некалькіх дзён, а на бераг выходзіць па начах.
Вадзяны — даволі нясмелы стары, які адважны толькі ў сваім царстве, а там, калі ўзлуецца, хапае купальнікаў за ногі і топіць іх, асабліва такіх, якія ходзяць купацца без крыжа ці ж позняй восенню. Ён звівае сабе з зялёнай кугі баярскую шапку, абвівае ціну вакол пояса і палохае жывёлу ля вадапою.
У ціхую месяцовую ноч, ён часам, бавячыся, пляскае далонню па вадзе і гэты гул на плёсе чутны здалёку. Народная пагалоска дапаўняе наступныя дэталі: аброслы, вірлавокі, з зялёнымі валасамі, з барадой, вусамі, і хвастом рыбы, у якую здольны ператварыцца. Часам, прымае выгляд чалавека і тады мала чым адрозніваецца ад звычайнага мужчыны. Выдае вадзяніка толькі тое, што з левага крыса яго адзення бесперапынна крапае вада. Зусім рэдка вадзяны пакідае свае ўладанні. Калі ён за штосьці злуецца на людзей, то пачынае палохаць іх і хапаць за ногі ў час купання. Гэтак жа ён псуе млын і можа перашкаджаць рыбнай лоўлі.
Сяргей Брандт, 07.08.2013
Цікавыя навучальныя апавяданні для маленькіх дзетак, якія пойдуць у школу. Беражыце лес!
Мае маленькія сябры, калі вы наведаеце разам з бацькамі Налібоцкую пушчу, то ўбачыце маляўнічыя, мілыя куточкі лесу, непаўторную прыгажосць азёр, рэк, пазнаёміцеся з дзіўным светам птушак, звяроў, адчуеце чароўнае хараство і прыгажосць гэтых месцаў.
Мяне, майго браціка, тату з мамай акружае вельмі пяшчотны і мудры лес. У ім растуць дрэвы, кусты, травы, жывуць птушкі, звяры, насякомыя. Мы кожны дзень карыстаемся яго цудоўнымі дарункамі.
Напрыклад, лес з’яўляецца вялікай і самай сапраўднай фабрыкай па вырабу кіслароду, месцам для адпачынку, домам для нас, звяроў, і птушак, служыць крыніцай натхнення для мастакоў, кампазітараў, пісьменнікаў, падказвае шмат тэм і вобразаў, дапамагае стварэнню цудоўных твораў…
Значэнне лесу ў жыцці чалавека неацэннае. Нездарма мудрыя людзі гавораць: «Ссек дрэва – пасадзі два».
Вы, напэўна, бачылі на дарогах шчыты з надпісамі: «Беражыце лес!» Я вельмі хачу, каб кожны з вас задумаўся, што хаваецца за гэтымі словамі і, каб памятаў пра іх. Бо калі ў гарачае надвор’е пакінуць у лесе непатушаны акурак, запалку, вогнішча – узнікне пажар. А гэта смерць для дрэў, траў, звяроў, птушак, насякомых, ягаднікаў, грыбных месцаў.
Маё пажаданне да вас будзе наступным: спыніцеся своечасова, заўсёды пакідайце пасля сябе чысціню на лясных палянках, уздоўж лясных сцяжынак і месцах для адпачынку.
06.08.2013, Сяргей Брандт
Цікавыя навучальныя апавяданні для маленькіх дзетак, якія пойдуць у школу
— Возьмем смачны агурок…
— Рэзаць уздоўж цi папярок?
— Пачакай, будзь асцярожным,
Бо паранiць лапку можна.
— Вось дзве роўных палавiнкi…
— Быццам доўгiя сцяжынкi.
— Лыжкай выскрабем зярняты…
— Гэтай чайнай цi пузатай?
— Маем мы цяпер каноэ!
— З агурка зусiм малое.
— У сяродку — шмат прысмакаў…
— Жменьку хопiць, але з гакам.
— Трохi солькi, трохi перцу…
— I ўкропчыку ад сэрца!
— А яшчэ смачной радыскi…
— Паспрабуй — рэцэпт ад Рыськi!
Сяргей Брандт, 06.08.2013
|
|
