Сёння — 1 мая, першы дзень новага месяца.
Май — гэта апошні месяц вясны.
Па-беларуску май завуць “травень”. Ведаеце чаму?
У маі звычайна распускаецца зеляніна. Пра яе і нагадвае другая назва месяца — травень. Гэтае найменне захавалася не толькі ў старажытных пісьмовых крыніцах, але і ў вуснай народнай творчасці, і таму зараз прынятае у сучаснай беларускай мове, на якой мы з вамі размаўляем, чытаем і пішам.
Цікава, што май нашыя продкі таксама называлі “ярац” — у гонар бажаства ўрадлівасці Ярылы. Але зараз аб гэтым мала хто ведае.
А гэта сам Ярыла - можа, і пра яго мы як-небудзь вам распавядзем;)
А ці ведаеце вы, адкуль узялася назва “май”?
Гэта слова ўзятае з лацінскай мовы. Рымляне прысвяцілі месяц багіні зямлі Маі. Дарэчы, тая ж аснова таксама ў нямецкай і французскай мовах – Mai, англійскай – May, польскай – maj, венгерскай – majus, рускай – май, і інш.
Май — найпрыгажэйшая пара года. Цвітуць бяроза, клён, чаромха, наогул усе дрэвы і кусты. Паплавы і паляны пакрываюцца кветкамі. Прырода напаўняецца спевамі птушак, што паспелі ўжо вярнуцца з выраю. З`яўляецца шмат насякомых, майскія жукі захопліваюць дрэвы.
Беларускія прыказкі пра май
Малюнак В.Пepцoвa
У гэтым месяцы першы раз пасля зімы гоняць скаціну ў поле, таму беларускія сяляне маюць шмат “жыццёва-неабходных” прымавак пра травень, напрыклад: “Май — жывёлу ў поле пхай”. I хоць да лета было рукою падаць, народны разлік папярэджвае: “Май зямлю грэе, а сіверам вее”. Работы з кожным днём прыбывае, але гаспадар не спяшаўся даверыцца такому няпэўнаму яшчэ цяплу: “Май — валам дай, а сам на печ уцякай”. І г.д.
- Май лясы прыбірае — лета ў госці запрашае.
- Травень зялёнай травой славен.
- Май зямлю грэе, а сіверам вее.
- Май – валам дай, а сам на печ ўцякай.
- Май – жывёлу ў поле пхай.
- Майская трава галоднага корміць.
- Май – і пад кустом рай.
- Травень — усяго года рай.
- Травень — салаўінае лета.
- У травень на траве сядзець, траву піць, травой лячыцца (так казалі, бо трава і кветкі ў гэтым месяцы асабліва гаючыя і магутныя, яны здольныя лячыць сваімі сокамі самыя цяжкія хваробы).
Цікава, што ў рымлян у першы дзень траўня быў звычай садзіць дрэва, што называлі “маем”. У беларусаў гэтыя абрады таксама захаваліся да нашых дзён і робяцца на Сёмуху.
Падзякі galinaartemenko за інфармацыю.
Каментаваць