|
|
Ішла ў дзіцячы сад дзяўчынка Алёнка са сваімі лялькамі — Медзведзянем і Ліскаю. І трэба было ім перайсьці вуліцу. Вось і кажа дзяўчынка Алёнка Лісцы з Мішам:
— Не ідзіце цяпер, бо трэба чакаць, пакуль светлафор зяленым святлом засвеціцца.
— А калі мы хуценька? — адказваюць Ліска з Мішам.
Ды й пабеглі.
А ехаў па дарозе Зайчык на машыне. Ен ехаў вельмі хутка і не паспеў затармазіць.
Бачыце: у Зайчыка разбіта вушка, Мядзведзяняці лапу адарвала, Лісцы — хвосцік.
Прыехала хуткая дапамога.
Забраў лекар Мішку, Ліску і Зайчыка і павёз у бальніцу.
Плача Ліска. Плачуць Мішка з Зайчыкам.
Ўжо не гуляюць яны ў двары, а ляжаць у бальніцы.
Вельмі шкада іх дзяўчынцы Алёнцы.
— Больш ніколі-ніколі не буду так вуліцу пераходзіць, — кажа дзяўчынцы Аленцы Мішка.
— І я… — абяцае Ліска.
І ўжо цяпер, сапраўдна, як выйшлі яны на вуліцу, то чакаюць, калі на светлафоры будзе зяленае святло.
— А цяпер хадзем, — кажа дзяўчынка Алёнка.
І яны пайшлі. А ў дзіцячым садку распавялі дзеткам, калі можна пераходзіць вуліцу: толькі тады, як светлафор зяленым агеньчыкам засвеціцца.
(Пераклад з украінскай Максіма Надтачэя.)
           
СУЧАСНАЯ КАЗКА Ў ПАМЯЦЬ МАЛЕНЬКАГА ХЛОПЧЫКА ПЕЦI НАДТОЧАГА
УСТУП
За чалавечыя нявiнныя душы, амаль трыдцаць тысячагоддзяў, вядуць несканчаемую смяротную барацьбу памiж сабой толькi дзве сiлы — Святло i Цемра. Які бок прымеш ты, новы чалавек, калi народзiшся? Што табе болей спадабаецца — несцi ў сабе светлыя пачуццi i мары для ўсiх цi, зрабiўшы сваё сэрца каменным, застацца назаўсёды ў бяздоннай цемры абыякавасцi? Гэта пытанне заўжды будзе стаяць перад кожнай маленькай iстотай, якая паспрабуе прыйсцi ў наш свет з далёкiх i мудрых нябёсаў. Дабро, Сумленне, Мiласэрднасць ляжаць на адных шалях вагаў, на другiх – Хлусня, Зло, Абыякавасць. Калi ўсё гэта мае раўнавагу, то на Зямлi iснуе мiр i цiшыня, людзi добрыя i ўважлiвыя, iх словы i пачуццi напоўнены павагай i пяшчотай. Льецца вясёлая музыка i гучыць iскрысты смех. Але, калi раўнавага парушана, болей чорнага змроку чым святла, то нешта дрэннае робiццца з людзьмi — не разумеюць яны нiчога: нi добрых слоў, нi свайго сэрца, з нейкай глумлiвай усмешкай пачынаюць яны пралiваць кроў братоў сваiх родных. Хлусня заплюшчвае iм вочы лiпкiмi ад гадкiх спраў далонямi i становяцца тыя людзi на страшных пачвар падобныя. Плач ляцiць над абмерлай зямлёй, сцелецца над полем смуродны дым пажарышч – гэта вайна палiць хаты i гонiць народ у палон. Чорныя папяловыя хмары зацягваюць блакiтны далягляд i няма веры ў тое, што будзе цяпер, як раней — усе добра. Вось тады, калi ўсё пагубляла апошнюю надзею, пасылаюць нябёсы на зямлю, яркi Лiхтарык Нябеснага Сумлення. Ён гарэзлiвай зорачкай скацiцца ўнiз, туды, дзе вельмi патрэбна раўнавага памiж Змрокам i Святлом. А колькi яму там на зямлi быць — нiкому не вядома, напэўна пакуль не зробiць сваю справу, не кране здранцвелыя людскiя сэрцы сваiм маленькiм полымем надзеi, пакуль не стануць людзi больш шчырымі да чужога гора.
ЛЮДЗI, Я ПАДАРУЮ ВАМ НАДЗЕЮ!
Ёсць у Заходняй Беларусi адно маленькае мястэчка. Маленькiх мястэчак навокал, канешне, шмат, але гэтае нейкае асаблiвае — з усiх бакоў яго ахоўвае старажытны хваёвы лес, а побач — вялiзарным люстэркам ляжыць, рукамi людзей зробленае, маленькае блакiтнае мора, празванае сваім народам Вiлейскiм. Можа за тое, што побач цячэ рэчка Вiлiя, а можа за назву самога мястэчка, што побач з гэтай рэчкай стаiць. На дне гэтага мора, пад цяжарам цёмнай вады, як кажуць старыя людзi, засталiся палi з вёскамi, лясы са сцяжынкамі ды ўзгоркi з крушынамi i вялiкае мноства таямнiчых падзей. Можа за гэта так спадабаецца нябёсам маленькае мястэчка Вiлейка, бо кожны вечар рассцiлаюць яны свой зорны святочны абрус толькi над iм. Здараецца, што зорка iскравай кропкай ляцiць з абруса нябеснага ў халодную ваду, але здараецца яна ляцiць i трапляе ў комiн хаты i там нараджаецца новае жыццё.
Так было i ў той дзень шэсць гадоў назад. Зорка зляцела з нябёс, трапiла ў комiн адной з хат i там нарадзiўся маленькi цудоўны хлопчык. Нованароджаны атрымаў імя Пеця. Усё было добра ды хлопчык адразу захварэў вельмi цяжка. Чаго толькi бацькi не рабiлi, каб сыну дапамагчы i да лекараў розных вазiлi i да шаптух старых — усё дарэмна. Хвароба была невядомая — у маленькага Пецi скура не адрознівалася па таўшчынi ад скуры матылька, такая ж тонкая i крохкая. А гэта — бясконцы боль кожную хвiлiнку, кожнае iмгненне… Ды толькі заўважыў нехта — дзе гэты хлопчык не з’яўляўся, раптоўна неяк змаўкалi спрэчкi, пераставалi гучаць дрэнныя словы, людзi рабiлiся шчырымi i ўдзячнымi. Сапраўдны цуд!
Ужо мiнула чатыры гады, а хвароба нават на крок не адпусцiла ад сябе малога. Тыя, каму хлопчык прынёс святло ў сэрца, пачалi грошы на замежных лекараў збiраць. А што замежжа, калi ўсе пад цемрай непрагляднай там жывуць, толькi грошы там усiм правяць i нiякiх шчырых адносiн паміж людзьмі няма, як i месцу для мiласэрнага пачуцця. Не дапамаглi яны нiчым, як толькi мацi хлопчыка не маліла і не прасiла. Няма грошай — няма нi лекаў, нi новай скуры. Пазiраючы ўнiз на Пецю, цiхенька плакалi зорачкi, а нябёсы запамятавалi пра свой святочны абрус. Жыццё для другiх цякло сваёй калейкай, пачалася вайна на славянскай зямлi, пралiлася першая кроў. I ў канцы вясны, хлопчык Пеця, якi прайшоў доўгiм шляхам несцярпiмага болю, ні разу не апусцiўшы да долу Ліхтарык Нябеснага Сумлення, памёр.
Застылi ў смутку палi i лугi, прыцiх птушыны свiст, навальніца раскалола нябёсы i затапiла слязьмi абшары. Спi, маленькi Лiхтарык, цяпер без болю. Дзякуй табе за твой падарунак. Святло нiколi цябе не забудзе.
P.S. Свет пакуль не атрымаў сваёй раўнавагі i колькi яшчэ патрэбна задзьмуць нябесных лiхтарыкаў, як Пеця Надточы, каб ён зноў стаў тым, якiм быў раней?
Сяргей Брандт, 04.06.2014
З НАРОДНЫХ ВУСНАЎ ЦУДОЎНАЯ КАЗКА
Калiсьцi вельмi даўно на паўднёвай зямлi не было нават гор, а была вялiзная, куды вокам
толькi не кiнь, раўнiна. Прасцiралася яна амаль да самага небасхода i не бачна было, дзе яна пачынаецца i дзе яна заканчваецца. Раслi на ёй магутныя дубы i букi, вечназялёныя хвоi ды сосны, беглi iмклiвыя i жвавыя раўчукi з павольнымi рэкамi, у якiх усялякiх рыб вадзiлася незлiчымае мноства.
A валодаў гэтай раўнiнай цмок па прозвiшчу Сiлун. Вельмi заможны быў гэты цмок i багаты — зямля шчодра дарыла сваё пад цеплым сонцам і людзей працаваўшых на ёй таксама было вельмi шмат. Жывымi плямамi па лугах хадзiлi гурты хатнiх жывел: кароў, быкоў, коз, авечак, свiнней. Побач з iмi паслiся рэдкія i каштоўныя віды коней. У шматлiкiх рачных тонях плавалi гусi з качкамi, на падворках квахталi куры з жоўтымi пылянятамi. У кожнай вёсцы цi хутары жыхары прачыналiся з самага ранку ад петушынага звонкага спеву. Чытаць далей » ЯК З’ЯВIЛIСЯ КАРПАЦКIЯ ГОРЫ – Сяргей Брандт
З серыі “Дарагія бацькі, бабулі і дзядулі, а таксама маленькія слухачы”
Сардэчна запрашаем вас ў цудоўнае Каралеўства Дзівоснага Сну! У гэтым каралеўстве адбываюцца такія выдатныя сустрэчы, якія немагчыма ўявіць сабе ў нашым паўсядзённым жыцці. Там жывуць разам дружныя чараўнікі і гномы, зубныя феі і рыцары, драконы і адзінарогі.
Гэтыя гісторыі аб чарадзейных персанажах, якія яркім сваім зместам унясуць новыя моманты ў выхаванне малых, дапамогуць захаваць святло ў дзіцячых сэрцах і, вядома, не пакінуць іх абыякавымі да ўсяго казачнага і стануць асновай нашых вячэрніх сустрэч.
Кожны раз, укладваючыся ў сваіх утульных ложках спаць, вы, дарагія мае слухачы, будзеце атрымоўваць штосьці вельмі незвычайнае і яно стане казачным рытуалам перад прыходам салодкага сну.
Такім чынам, я пачынаю распавядаць сваю першую гісторыю перад сном.
Птушыная знаходка
Аднойчы цёплым летнім ранкам птушкі знайшлі на беразе рэчкі яйцо.
— Напэўна яно выпала з гнязда? – спытала Салавейка.
— Магчыма і не – адказаў ёй Верабейка – Але не будзем яйцо чапаць пакуль яго мама не прыйдзе.
І каб сагрэць знаходку, яны пачалі збіраць галінкі, мох і лісцікі для вялікага гнязда.
— Аднак, гэта было нялёгка – прашчабятаў Верабейка і ўзляцеў на макушку яйца. Салавейка і яе сяброўка Сойка, натапырыўшы свае пёркі, прыселі па абодва бакі шкарлупіны. Скажу па сакрэту, яйцо было вялізарнае, а птушкі ў параўнанні з ім выглядалі маленькімі. Нажаль, яны нават і чвэрць яго не маглі закрыць сваімі крыльцамі.
— Мы не можам адны сагрэць такое вялізнае яйцо — прапелі яны другім птушкам.
Часу прайшло няшмат, як з яйца пачуўся незвычайны гук і яно раптам падскочыла ўверх. Шкарлупіна раскалолася, з яе выпаўзла маленькая зялёненькая істота.
— Глядзіце, якая цікавая птушка! – з захапленнем пракрычаў Верабейка — Але ў яе чамусьці няма крыльцаў. — Затое ў яе ёсць агромістая дзюба — сказала Салавейка — І вельмі востранькія зубкі.
— Я ведаю, хто гэта такі – праскрыпеў Крыжадзюб, які ўсё аб ўсіх і, што адбываецца навокал, ведаў — Гэта ж маленькі кракадзільчык.
Спалоханыя птушкі ўсё ніяк не маглі супакоіцца:
— І што нам цяпер рабіць? – запішчала Сінічка — Дык ён нас усіх з’есць.
— У любым выпадку мы не можам малое пакінуць тут да прыходу яго мамы – дапоўніла
Салавейка — Але каб мяне з’елі я таксама не жадаю.
— Калі яго патурбаваць, то можна з лёгкасцю папасці яму на вострыя зубкі – выказаўся Крыжадзюб і паляцеў у сваё гняздо. Але, калі праз некалькі хвілін ён вярнуўся назад, то ўсе ўбачылі, што ён трымаў у дзюбе соску:
— Гэта я знайшоў у пясочніцы.
— Проста цудоўна – прапела Салавейка і ўпіхнула соску ў шырока раскрыты рот маленькага кракадзіла.
Кракадзільчык нічога не зразумеў, але соску пажаваў з апетытам. Сойка чамусьці падумала ў голас:
— Як я разумею, наш госць вельмі галодны. Патрэбна пашукаць чым мы яго можам накарміць.
Пасля гэтых слоў Сойка хутка зляцела ўніз і знайшла на вільготнай траве дажджавога чарвяка, прцягнула яго кракадзільчыку, які з задавльненнем праглынуў яе пачастунак.
Аднак, дажджавы чарвяк чамусьці яму не спадабаўся і малы выплюнуў яго на зямлю. У гэты час птушкі ўбачылі, як сярод куста язміну нечакана з’явіўся аграменны зялёны нос.
— Ай, ай, у кусце Кракадзіл – закрычала спалохана Салавейка – Спадзяюся, што ён усё ж нас не з’есць.
Кракадзіл і не збіраўся есці маленькіх птушачак. Ён імкліва падбег да малога і абняў яго.
— Я вельмі рады, што знайшоў цябе, Сынок! У час нашага пераезду на новае месца мы так спяшаліся, што не заўважылі, як згубілі адно яйцо.
Вялікі кракадзіл далікатна пацалаваў малога ў яго зялёны носік і звярнуўся да птушачак:
— Дякую вам, што былі ўважлівымі да майго сыночка і абяцаю, што нікога з вас мая сям’я ніколі не з’есць. А цяпер пойдзем, мой даражэнькі. Твае браты і сёстры, асабліва мама, ужо зачакаліся нас і жадаюць хутчэй убачыць.
Маленькі кракадзільчык быў таксама шчаслівы, бо ў яго ёсць мама і сям’я. І вядома, мама лепш за ўсіх на свеце ведае, што больш за ўсё любяць есці яе дзеці. І ніколі не будзе карміць іх дажджавымі чарвякамі.
Сяргей Брандт, 31.03.2014
|
|
