|
|
Зацягнулi хмаркі шэрым,
Зачынiлi святлу дзверы.
Зацягнулi песню воўкi:
«Будзе дождж, напэўна, доўгiм.»
Вярба плача за акном,
Маланка фарбiць серабром.
Дрыжаць ад холаду кусты,
Гне ветрык да зямлi кусты.
Накрыў малых бацян крылом,
Схаваўся вожык у цяпло.
Чакае перад ранiцай прырода
Лагоднага i летняга усхода.
Cяргей Брандт, 25.06.2013
ЧАСТКА ДЗЕВЯТАЯ, ДОЎГАЯ І ВЕЛЬМІ-ВЕЛЬМІ СТРАШНАЯ
ПЕРАВЕРЦЕНЬ
Хутар каля лесу, моцная драўляная сядзiба. На сцяне гарыць лучына. За сталом сядзiць маленькi хлопчык. Бабулька прадзе кудзелю i расказвае ўнуку паданне.
Бабця: На Палессi, каля Крэнцяў,
Жыў сапраўдны пераверцень.
Край дзяцей зуciм малых,
Бо злаваўся ён на iх.
Быў страшны i крывабокi,
Меў за рэчкаю бярлогу.
Кроў дзiцячую ён пiў,
Гадоў 300, мабыць, жыў.
Унук: Хтосьцi ходзiць каля хаты,
Дзверы зачынi на краты.
Бабця: Не хвалюйся, вунь — iкона,
У Вiльнi на Iллю крышчона.
I не зойдзе ў божым свеце
У нашу хату пераверцень:
Унук: А што там было далей?
Бабця Табе цiкава, дуралей?
Унук Раскажы далей, бабуля,
Ты ўсё бачыла i чула.
Бабця: Гад той, як перад крыжом,
Быў, унучак, чорным злом.
Нарабiў ён столькi гора,
Слёз бацькоўскiх пэўна мора.
Пачаў малых у лес цягаць,
Бацькi сталi пiльнаваць.
На ваўка стрэльбы-пiшчалi,
Вурдалака не чакалi.
Яму кулi, быццам, слiж
Дапамог бы толькi крыж.
Унук: Як жа, бабця, вурдалакi,
А што хатнiя сабакi?
Бабця: Жах прыйшоў, паджалi хвост
I як зайцы — у авёс.
Воўк вялiкi, як карова
I адкуль ён — невядома.
Поўсць сякера не бярэ,
Ходзiць ценню па дварэ.
Потым крыж пабачыў, укленчыў
I завыў, затым — заенчыў.
У цемру кiнуўся праз плот,
А за iм — Iгнась, Фядот…
Праз балота — зломяць ногi,
Ваўка гналi да бярлогi.
Унук: А дзяцей знайшлі таксама?
Бабця: Толькi косцi з валасамi.
Калы вострыя з асiны
Гада да зямлi прыбiлi.
I бярлога за ракой
Стала нечысцi труной.
Цяпер цемру на мяжы
Вартуюць цяжкiя крыжы.
Не падняцца i не выйсцi,
Толькi рукi свае грызцi.
Знiкла з тых часоў усё зло,
Мохам доўгiм парасло.
Унук: Але кажуць, што за рэчкай,
Чуюць голас чалавечы.
Бабця: Можа каму i чуваць,
Заўтра рана ўставаць.
На iкону памалiся
I ўнучак cпаць лажыся.
Ноч заўсёды будзе цёмнай,
Дзень на справы будзе добрым.
Казка гэта, а цi не —
Даглядзiш далей… у сне.
Сяргей Брандт, 25.06.2013
Частка трэцяя
• Жыта кана*, цукру кана,
Баба села на барана.
Паскакала ў лясок,
Згубiла жоўты паясок.
• Слухай жа мяне, хлапец,
Не хадзi на той канец.
Бо Бабайка там жыве,
Цябе, як слодыч праглыне.
• Першая ранiца — хустачку шыла,
Другая ранiца — грубку тапiла.
Трэцяя ранiца — ручнiк вышывала,
Чацвёртая ранiца — у голас спявала.
Пятая ранiца — пасцiла ў полi,
Шостая ранiца — палола фасолю.
Сёмая ранiца — вяночкi пляла,
Восьмая ранiца — хворай была.
Дзевятая ранiца — сёння ж свята,
Дзесятая ранiца — жывiце багата!
Сяргей Брандт, 24.06.2013
кана* — фляга для малака ёмкасцю ў 40 літраў
Частка першая
Сустрэча
Дарагiя хлопчыкi i дзяўчынкi! Сёння я пачынаю расказваць Вам зусiм iншую гiсторыю. Яе мне самому, па вельмi сакрэтнаму сакрэту, паведамiла адна хатняя мыш, калi забягала паласавацца смачным вэнджаным сырам. Дык вось, уладкоўвайцеся зручней у сваiх крэсельцах і слухайце ўважлiва. Я пачынаю…
На хутары, што знаходзiцца непадалёку ад маленькай рэчкi, якая упадае ў сваю чаргу ў лясное возера, на якiм даўно ўжо прыжылiся дзiкiя качкi….Не так патрэбна пачынаць, а вось як.
На адным закінутым хутары мо ужо гады тры не было гаспадара. Хутар быў, а вось гаспадара не было, бо ён пераехаў да свайго сына ў Мiнск. Так ён i стаяў адзiн сабе ў лесе, а побач бегла малая вяртлявая рэчка, нават i не рэчка, а невялiкi раўчук, якi праз некалькi сотняў дробных крокаў упадаў у малое лясное азярцо. На тым азярцы, у самым густым чароце, гнездавалiся дзiкiя качкi. Месца было вельмi цiхае, амаль трыдцаць кiламетраў ад Мiнскай шашы ў бок Вiльнюса. Можа ад таго i гiсторыя гэта здарылася там. Хутар цi, як кажуць старыя людзi, сядзiба, была добрая. Сапрадўная драўляная хата, хлеў на ўскрайку сасновай пасадкi, студзенька-журавель, лазня i невялiкi сад, з дзесятак старых дрэў: яблынькi з грушамi ды некалькi нiзенькiх слiў. Дзе нiдзе тырчалi кусты садовай малiны i агрэста. Дах у хаце быў з цёмнай, месцам пачарнеўшай саломы. A ля самой трубы збудавалi сабе насест буслы. З ранiцы i да вечара чуўся звонкi клёкат руплiвага сямейства.
Дык вось пра што гэта я? Пра тое, што ў дальнiм куце сада пад кустом з цяжкай i смачнай малiнай жыў вясёлы i вельмi добры Гном. Працаваў ён вельмi многа, бо як мы ведаем, гаспадар пакiнуў сядзiбу i паехаў да сына. Вось Гном i даглядаў усё разам: i хату, i сад, i агарод. З першым промнем падымаўся Гном, мыўся халоднай вадой каля студні, пiў гарбату са смачным аўсяным пячэннем, а потым — падмятаў, палоў, палiваў кветкi i кусты. Так было на працягу ўсix гадоў пакуль аднойчы на хутар не прыехаў госць.
Гэта была серада. Гном толькi-толькi замест ранiшняй зарадкi палiў агрэст i дапiсваў святочнае прывiтанне сябру бабру на дзень нараджэня. Ён хацеў яшчэ падмесцi вузкую сцяжынку, як пачуў нейчыя лёгкiя крокi. На парозе хаты стаяла малая дзяўчынка ў вялiзных сонечных акулярах i з парасонам у руках. Каля яе ног быў руды чамадан. Яна адчынiла ключом дубовыя дзверы i зайшла паважна ў сенцы. Гнома дзяўчынка не заўважыла. У хаце было чутнa як разбілася шклянка, потым загрымеў цяжкім стол.
— Спакойныя дзянькі скончылiся — прамовiў Гном i пайшоў ў сад, дзе пад кустом у яго была маленькая зямлянка.
Сяргей Брандт, 23.06.2013
|
Рэкамендуем:
|
|
Copyright © 2024 Казкі беларускія - Калі ласка, перадрукоўвайце матэрыялы, але стаўце па магчымасці спасылку! При перепечатке ссылка обязательна! 
Новыя каментары